رأی گیری به نوعی دیگر

این سیستمی که در ایران استفاده می‌شود، سیستم اکثریت مطلق است. هر کسی که اکثریت مطلق آرا را بدست آورد، انتخاب می‌شود. این روش برای انتخاب رییس جمهور منطقی به نظر می‌رسد. رییس جمهور یک نفر است و آن یک نفر باید نمایندهء اکثریت باشد. نمی‌شود که یک رییس جمهور داشته باشیم شصت درصد اصولگرا باشد و چهل درصد اصلاح طلب.
اما در مورد مجلس و شورا‌ها این موضوع صدق نمی‌کند. در مجلس و شورا‌ها تعداد نمایندگان زیاد است. بنابراین می‌توان انتظار داشت که مجلس انعکاسی از سلایق درون جامعه باشند. مثلاً اگر شصت درصد مردم حامی اصولگرایان هستند و چهل درصد طرفدار اصلاحات، باید نسبت این نمایندگان در مجلس به همین منوال باشد. در ازای هر شش نمایندهء اصولگرا چهار نمایندهء اصلاح طلب. منتهی با شیوه رای گیری کنونی، به این نتیجه نخواهیم رسید. اصولگرایان اکثریت مطلق دارند در نتیجه تقریبا به صورت یکدست پیروز خواهند شد و بیشتر از سهمشان نماینده خواهند داشت. مجلسها و شورا‌های همواره یکدست گذشته چه اصولگرا چه اصلاح طلب، این را به خوبی نشان می‌دهد.
این یک مشکل حل ناشدنی نیست. یک راه حل که شاید خیلی نزدیک به روش کنونی باشد، سیستم حزبی با فهرست باز هست. در این روش، هر حزب یک فهرست از کاندیداها اعلام می‌کند. کاندیداهای مستقل را هم می‌توان به عنوان حزبهای تک نماینده معرفی کرد. بعد به روش کنونی رای گیری صورت می‌گیرد، یعنی اینکه می‌رویم به یک تعداد نماینده مستقل از حزبهایشان رای می‌دهیم. دقیقاً مثل همین انتخابات گذشته. هر نماینده یک تعداد رای می‌آورد که رتبه‌اش را در لیست حزبش مشخص می‌کند. هر حزب هم در مجموع تعدادی رای می‌آورد که سهم آن حزب را از صندلیهای مجلس مشخص می‌کند. در پایان کار هم هر حزب صندلیهای بدست آورده‌اش را به ترتیب رتبهء نمایندگان در لیستش پر می‌کند.
خاصیت این روش این است که می‌توان آن را روی نتایج انتخابات جاری بکار برد و دید که حاصل چقدر فرق خواهد کرد.